1. Inleiding
Aan de staatssecretaris van Financiën is de vraag voorgelegd of het door de Hoge Raad d.d. 7 juni 1989, BNB 1989/237, gewezen arrest gevolgen heeft voor de toepassing van de Wet op de inkomstenbelasting 1964. De gevolgen gelden evenzeer voor de toepassing van de Wet IB 2001.

Aan de orde is of bij kapitaalverzekeringen met premiebetalingen (en eventueel een verzekerd kapitaal) luidende in vreemde valuta, de in vreemde valuta betaalde premiebedragen voor de toetsing aan de bandbreedte-eis moeten worden herrekend naar Nederlandse valuta. De bandbreedte-voorwaarde is van belang voor de bepaling of sprake is van een (vrijgesteld voordeel uit) kapitaalverzekering eigen woning.

Naar mijn oordeel, dat gebaseerd is op de wetssystematiek en de wetsgeschiedenis, dienen de in vreemde valuta betaalde premiebedragen voor de toetsing aan de bandbreedte-eis niet te worden herrekend naar Nederlandse valuta. Koersmutaties kunnen dus niet tot gevolg hebben dat de rente begrepen in kapitaalsuitkeringen uit levensverzekeringen in de heffing wordt betrokken in gevallen waarin deze rente bij een toetsing louter op basis van de in vreemde valuta uitgedrukte premiebedragen zou zijn vrijgesteld.

Indien bij overschrijding van de bandbreedte in vreemde valuta de omrekening naar Nederlandse valuta (omrekening conform het in BNB 1989/237 gepubliceerde arrest van de Hoge Raad) van de in vreemde valuta voldane premies als resultaat heeft dat in Nederlandse valuta gezien de premiebetaling binnen de bandbreedte is gebleven, houdt mijn standpunt in dat niet van heffing over het rente-element kan worden afgezien.

2. Voorbeelden
Twee cijfervoorbeelden mogen het vorenstaande verduidelijken. In de voorbeelden is uitgegaan van in US-dollars luidende premiebedragen en van de euro als Nederlandse valuta. De koersmutaties zijn gefingeerd en variëren per voorbeeld.

Voorbeeld 1
X sluit op 3 januari 2001 een overeenkomst van kapitaalverzekering tegen premiebetaling. Gedurende de gehele looptijd van vijftien jaren wordt premie voldaan en wel in het eerste jaar $ 6.000 en in de volgende jaren elk jaar $ 600. De verzekering voldoet (overigens) aan de voorwaarden voor een kapitaalverzekering eigen woning. De uitkering ad $ 30.000 zal plaatsvinden op 3 januari 2016.
De dollarkoers bedraagt in 2001 € 1 en in alle latere jaren € 0,75.

jaar 1 € 6.000
jaar 2 tot en met jaar 15 € 450

Hoewel de toegestane bandbreedte (1:10) in euro’s gemeten is overschreden, wordt het rentebestanddeel in de kapitaalsuitkering niet in de heffing van inkomstenbelasting betrokken omdat de bandbreedte in dollars gemeten niet is overschreden. Uiteraard dient wel te worden voldaan aan de overige eisen om voor de vrijstelling voor de kapitaalsuitkering in aanmerking te komen.

Voorbeeld 2
X sluit op 3 januari 2001 een overeenkomst van kapitaalverzekering tegen premiebetaling. Deze verzekering wordt gekoppeld aan de eigen woning. Gedurende de gehele looptijd van vijftien jaren zal premie worden voldaan en wel in het eerste jaar $ 6.000 en in de volgende jaren elk $ 500. De uitkering ad $ 20.000 zal plaatsvinden op 3 januari 2016. De koers van de dollar bedraagt in 2001 € 1,60, in 2002 tot en met 2016 € 2,50.

Uitwerking
De rente in de kapitaalsuitkering uit levensverzekering dient in de heffing van inkomstenbelasting te worden betrokken, omdat de toegestane bandbreedte (1:10) is overschreden.
De herleiding tot euro’s naar de tijdstippen waarop de premies zijn voldaan, zou het volgende beeld opleveren:

jaar 1 e 9.600
jaar 2 tot en met jaar 15 e 1.250

Herleid tot euro’s is de premiebetaling derhalve binnen de toegestane bandbreedte gebleven.
Toch dient het rente-element in de heffing te worden betrokken aangezien, zoals ik hiervoor heb gesteld, voor de toetsing van de bandbreedte-eis louter de premiebedragen in de valuta zoals opgenomen in de overeenkomsten van levensverzekering relevant zijn.

3. Ingangsdatum
Dit besluit treedt in werking met ingang van 1 januari 2001.