Zie nieuw standpunt van 14 juni 2007!

Aan de Autoriteit Financiële Markten (AFM) zijn diverse vragen gesteld over het beleggen in zogenaamde 'viaticale regelingen'. De AFM ziet hierin aanleiding als gedragstoezichthouder haar standpunt inzake viaticale regelingen kenbaar te maken en toe te lichten, mede met het oog op de belangen van consumenten.

Wat is een viaticale regeling?
Een viaticale regeling is een contract, waarbij de belegger een belang verkrijgt in de uitkering bij overlijden van één of meerdere polissen van levensverzekering. Die levensverzekering is afgesloten op het leven van een persoon of meerdere personen met een geschatte levensverwachting van maximaal enkele jaren. De aan te kopen uitkering bij overlijden op één of meerdere polissen van levensverzekering wordt door de koper uitsluitend verworven voor beleggingsdoeleinden.

De handel in levensverzekeringen vindt haar oorsprong in Amerika. In het midden van de jaren tachtig boden HIV-patiënten hun levensverzekeringen aan de hoogste bieder aan. Nu er medicijnen op de markt zijn en HIV niet langer een terminale ziekte is, bestaan de aanbiedende polishouders niet meer alleen uit HIV-patiënten.

Terminale patiënten, zieken en bejaarden die hun levensverzekering te gelde willen maken verkopen hun uit de levensverzekering voortvloeiende rechten aan een onderneming, voor een bedrag dat lager is dan de begunstigde anders zou hebben ontvangen bij overlijden van de verzekerde. De onderneming krijgt zo de rechten van de uitkering uit de levensverzekering, die bij overlijden van de verzekerde zal worden uitgekeerd.

Vervolgens biedt die onderneming beleggers de gelegenheid, rechtstreeks of via derden, te beleggen in (een deel van) de viaticale regeling. De beleggers betalen daarvoor een vast bedrag waarop een bepaald rendement kan worden gegenereerd. Het rendement is daarbij afhankelijk van het moment van overlijden van de verzekerde.

Staat dit product onder toezicht van de AFM?
Naar het oordeel van de AFM moeten viaticale regelingen worden aangemerkt als effecten in de zin van de Wet toezicht effectenverkeer 1995, althans als soortgelijke rechten met een beleggingsoogmerk. Viaticale regelingen zijn, ook naar de mening van de Pensioen- & Verzekeringskamer (PVK), geen verzekeringsproducten en ook geen wijzigingen van de begunstiging onder een levensverzekering en vallen dus niet onder het toezicht van de PVK.

Omdat viaticale regelingen door de AFM als effecten worden gezien, moeten ondernemingen die deze beleggingsproducten aanbieden een prospectus deponeren bij de AFM en algemeen verkrijgbaar stellen aan het beleggend publiek. Personen die in dit beleggingsproduct bemiddelen hebben als effectenbemiddelaar een vergunning nodig van de AFM.

Met bovenstaand oordeel wijkt de AFM af van een eerder door haar ingenomen standpunt, dat zij in 2002 aan enkele partijen heeft gecommuniceerd. Met de betreffende partijen is de AFM op dit moment in gesprek.

Strijd met de goede zeden?
Bij viaticale regelingen heeft de belegger een financieel belang bij het zo snel mogelijk overlijden van een andere partij, de verzekerde. Gelet daarop acht de AFM het denkbaar dat de Nederlandse rechter viaticale regelingen nietig zou kunnen verklaren wegens strijd met de goede zeden. De AFM stelt zich op het standpunt dat de ondernemingen die viaticale regelingen aanbieden duidelijk in het prospectus dienen aan te geven dat het contract naar Nederlands recht mogelijk in strijd is met de goede zeden en dus nietig.

Publicatiedatum: 09-03-2004

Bron: www.afm.nl